Nieuwe studie daagt conventionele wijsheid uit over de oorsprong van grote magma-uitbarstingen

Door UNIVERSITEIT VAN HELSINKI 9 JANUARI 2023

In het verleden hebben enorme magma-uitbarstingen geleid tot het ontstaan van grote overstromingen van basaltlava op de continenten. Eerder werd aangenomen dat dit soort uitbarstingen alleen konden optreden in gebieden waar de continentale tektonische platen dun zijn, waardoor diep mantelmateriaal dicht bij het oppervlak kon stijgen.

De lage druk in deze gebieden zorgt voor het smelten van hete mantel, die een aanzienlijke hoeveelheid magma kan genereren.
Een nieuwe studie van onderzoekers van de Universiteit van Helsinki en de Universiteit van Aarhus daagt dit conventionele begrip echter uit.

Lees het hele bericht van dit artikel in:

New Study Challenges Conventional Wisdom on the Origins of Large Magma Eruptions (scitechdaily.com): Nieuwe studie daagt conventionele wijsheid uit over de oorsprong van grote magma-uitbarstingen

Oorzaak van raadselachtige tsunami bij Sulawesi ontrafeld

Vivian Lammerse van Scientias interviewde Taco Broerse van de universiteit van Utrecht:  “Het is bekend dat wanneer de zeebodem omhoog komt, er een tsunami ontstaat,” legt de Utrechtse aardwetenschapper Taco Broerse in een interview met Scientias.nl uit.

“Bochten in breuken kunnen zorgen voor bodemstijging. Nu hebben we ontdekt dat de breuk waarlangs de aardbeving zich onder de baai van Palu voortplantte, een bocht heeft. Bij zo’n bocht gaat de bodem ofwel omhoog (omdat de platen daar over elkaar heen moeten schuiven), of naar beneden (omdat de twee platen van elkaar af schuiven).”

Lees verder via de bijgaande website van Scientias en de Universiteit van Utrecht.

De Chicxulub-impact veroorzaakte een krachtige wereldwijde tsunami

Een grote internationale groep wetenschappers, mede ondersteund door de Universiteit van Michigan moduleerde het effect van de Chicxulub impact. De Chicxulub-krater is de plaats van een asteroïde-inslag die verband houdt met de massa-extinctie van het Krijt-Paleogeen (K-Pg) bij ∼ 66 Ma. 

Deze asteroïde sloeg in ondiep water in en veroorzaakte een grote tsunami. Hier presenteren de onderzoekers de eerste wereldwijde simulatie van de Chicxulub impact tsunami van het eerste contact van het projectiel tot wereldwijde verspreiding. Zij gebruiken een hydrocode om de verplaatsing van water, sediment en korst gedurende de eerste 10 minuten te modelleren, en een ondiep water oceaanmodel vanaf dat punt. De impacttsunami was tot 30.000 keer energieker dan de tsunami in de Indische Oceaan van 26 december 2004, een van de grootste tsunami’s in het moderne record. Stroomsnelheden overschreden 20 cm / s langs kustlijnen wereldwijd, evenals in open oceaangebieden in de Noord-Atlantische Oceaan, equatoriale Zuid-Atlantische Oceaan, zuidelijke Stille Oceaan en de Midden-Amerikaanse Zeeweg, en daarom waarschijnlijk de zeebodem afgezocht en sedimenten verstoord op meer dan 10.000 km van de oorsprong van de inslag. De verdeling van erosie en hiaten in de bovenste mariene sedimenten van het Krijt zijn consistent met modelresultaten.

Lees verder in:
https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2021AV000627
https://www.independent.co.uk/topic/chicxulub
https://scientias.nl/dinosaurussen-kregen-na-meteorietinslag-ook-nog-een-monsterlijke-tsunami-te-verwerken/?utm_source=gravitec&utm_medium
=push&utm_campaign=gravitec


Vulkaanuitbarsting op Tonga blijkt de grootste ooit gemeten

De onderzeese vulkaanuitbarsting bij de eilandengroep Tonga in januari dit jaar was de grootste die ooit met moderne meetapparatuur is gemeten, hebben onderzoekers bevestigd.

Het Nieuw-Zeelandse onderzoeksinstituut NIWA ontdekte dat het equivalent van 2,6 miljoen Olympische zwembaden aan zeebodem werd verplaatst tijdens de eruptie. Dat is een derde meer dan de aanvankelijke ramingen aangaven.

Een oceaan diep in de aarde?

Water is vastgesteld op honderden kilometers naar beneden
by Goethe University Frankfurt am Main

The diamond from Botswana revealed to the scientists that considerable amounts of water are stored in the rock at a depth of more than 600 kilometers.
Credit: Tingting Gu, Gemological Institute of America, New York, NY, USA

De overgangszone tussen de bovenste en onderste mantel van de aarde bevat aanzienlijke hoeveelheden water, volgens een internationale studie waarbij het Instituut voor Geowetenschappen van de Goethe Universiteit in Frankfurt betrokken is. Het Duits-Italiaans-Amerikaanse onderzoeksteam analyseerde een zeldzame diamant gevormd 660 meter onder het aardoppervlak met behulp van technieken zoals Raman-spectroscopie en FTIR-spectrometrie. De studie bevestigde iets dat lange tijd slechts een theorie was, namelijk dat oceaanwater gepaard gaat met subducterende platen en zo de overgangszone binnenkomt. Dit betekent dat de watercyclus van onze planeet het binnenste van de aarde omvat.

Uit Phys.org: https://phys.org/news/2022-09-ocean-earth-hundreds-kilometers.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=weekly-nwletter
Of:
An ocean inside the Earth? Water is determined to be hundreds of kilometers down (phys.org)

Lees meer: Tingting Gu et al, Hydrous peridotitic fragments of Earth’s mantle 660 km discontinuity sampled by a diamond, Nature Geoscience (2022). DOI: 10.1038/s41561-022-01024-y
Journal information: Nature Geoscience 
Provided by Goethe University Frankfurt am Main 

Continentale platen en vulkanisme

Vertraging van de beweging van continentale platen controleerde de timing van de grootste vulkanische gebeurtenissen op aarde.
by Trinity College Dublin
Foto Credit: Unsplash/CC0 Public Domain

Wetenschappers hebben nieuw licht geworpen op de timing en waarschijnlijke oorzaak van grote vulkanische gebeurtenissen die miljoenen jaren geleden plaatsvonden en zo’n klimatologische en biologische omwenteling veroorzaakten dat ze enkele van de meest verwoestende uitstervingsgebeurtenissen in de geschiedenis van de aarde veroorzaakten.
Verrassend genoeg suggereert het nieuwe onderzoek, gepubliceerd in Science Advances, dat een vertraging van de beweging van de continentale plaat de kritieke gebeurtenis was die magma in staat stelde om naar het aardoppervlak te stijgen en de verwoestende knock-on-effecten te leveren.

Ontvangen via Phys.org:
https://phys.org/news/2022-09-continental-plate-movement-earth-largest.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-nwletter
of:
Slowing of continental plate movement controlled the timing of Earth’s largest volcanic events (phys.org)

More information: Micha Ruhl, Reduced plate motion controlled timing of Early Jurassic Karoo-Ferrar large igneous province volcanism, Science Advances (2022). DOI: 10.1126/sciadv.abo0866www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abo0866
Journal information: Science Advances 
Provided by Trinity College Dublin 

Verstoort klimaatverandering de maritieme grenzen?

Koralen, foto: Rob Hekkenberg

Koraalrifeilanden en hun riffen – te vinden in de Indo-Pacific – groeien en krimpen van nature als gevolg van complexe biologische en fysieke processen die nog niet volledig zijn begrepen. Nu verstoort de klimaatverandering ze verder, wat leidt tot nieuwe onzekerheden voor legale maritieme zones en kleine eilandstaten.
Een studie van onderzoekers van de Universiteit van Sydney, gepubliceerd in Environmental Research Letters, vindt dat de regels voor atollen en koraalriffen in het internationale zeerecht – al troebel en onderhevig aan interpretatie vanwege hun veranderende aard – onder grotere stress zullen staan naarmate de zeespiegel stijgt en oceaanverzuring de integriteit van het rif verstoort.

Hele artikel lezen: https://phys.org/news/2022-09-climate-disrupting-maritime-boundaries.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-nwletter
Of:
Is climate change disrupting maritime boundaries? (phys.org)

Meer lezen: Thomas E Fellowes et al, Stability of coral reef islands and associated legal maritime zones in a changing ocean, Environmental Research Letters (2022). DOI: 10.1088/1748-9326/ac8a60
Journal information: Environmental Research Letters 
Provided by University of Sydney 

Delen van veel kuststeden zinken sneller dan de zee stijgt

Rio de Janeiro, Brasil, Credit: Rob Hekkenberg

Een team van onderzoekers aan de Nanyang Technological University, in samenwerking met een groep van NASA’s Jet Propulsion Laboratory en een andere collega van ETH Zürich, heeft bewijs gevonden waaruit blijkt dat delen van veel grote kuststeden sneller zinken dan de zee stijgt. In hun paper gepubliceerd in het tijdschrift Nature Sustainability, beschrijft de groep het gebruik van satellietgebaseerde radar om de mate van bodemdaling te meten voor 48 van de grootste steden ter wereld.

In een artikel van Bob Yirka , op Phys.org van September 20, 2022 wordt hier dieper op ingegaan.
Het is te lezen in: https://phys.org/news/2022-09-coastal-cities-faster-sea.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-nwletter

More information: Cheryl Tay et al, Sea-level rise from land subsidence in major coastal cities, Nature Sustainability (2022). DOI: 10.1038/s41893-022-00947-z

Journal information: Nature Sustainability 

Komt ons DNA via meteorieten??

Alle bouwstenen van DNA bereikten de aarde ooit via meteorieten

2022-05-06
Door: Steven Frölke in New Scientist

Moleculen die centraal staan in al het leven op aarde zijn terug te vinden op meteorieten. Dankzij technologische innovaties kunnen metingen dat eindelijk aantonen.Steven is stagiair bij New Scientist en freelance journalist, met een achtergrond in scheikunde.

Lees verder in: Alle bouwstenen van DNA bereikten de aarde ooit via meteorieten – New Scientist

Nature Communications van 2022-04-26, Identifying the wide diversity of extraterrestrial purine and pyrimidine nucleobases in carbonaceous meteorites.

Lees in: https://www.nature.com/articles/s41467-022-29612-x of in bijgaande pdf.